Dr.javanroodi veterinary case report response
Thrombosis of the Cranial or Caudal Vena Cava in Cattle
تعريف بيماري:
آبسه هاي كبدي كه بداخل سياهرگ ميانخالي خلفي نفوذ مي نمايند سبب التهاب سياهرگي همراه لخته (thrombophlebitis) و انسداد ناشي از لخته (occlusive thrombus) مي گردند. نشانه هاي باليني اين اختلال در نتيجه احتباس سياهرگي سامانه باب و يا حضور قطعات انعقادي سرگرداني(آمبولي) كه موجب اختناق و تنگي رگ در عروق ريوي مي شوند بصورت خون ريزي از بيني تظاهر مي نمايد. معمولاً عوامل بيماري زايي چون FUSOBACTERIUM NECROPHORUM و تركيبي از ديگر ريزجانداران شامل ARCANOBACTERIUM PYOGENES را مي تواند از ضايعات جدا نمود. انعقاد داخل رگي سياهرگ ميانخالي قدامي از عموميت كمتري برخوردار بوده ولي مي تواند نشانه هاي باليني مشابهي داشته باشد.
تاريخچه بيماري:
شروع ناگهاني دش دمي(دشواري در تنفس) غالباً همراه با رخداد ترمبوز ريوي بوده و برخي از دام هاي مبتلا ممكن است دچار استفراغ خوني(hemoptysis) شوند . لخته هاي خون چركين قلبي توام با التهاب درون شامه اي قلب (endocarditis) ؛ لخته هاي خوني غير چركي قلب توام با بيماري هاي عضله قلبي هستند. انسداد رگي(Infarction) يا تجمع لخته هاي خوني در سامانه ادراري تناسلي مي تواند تظاهراتي چون خون شاش(hematuria) و درد شكمي داشته باشد. تجمع لخته هاي خوني سرگردان در احشاي ممكن است نشانه هاي مشابه داشته باشد، اگر چه در د امهاي كوچك مي تواند به تهوع يا ناخويشتن داري منجر گردد. درگاو وقوع انعقاد داخل رگي در سياهرگ ميانخالي خلفي همراه با آبسه هاي كبدي و راه يافتن آن به داخل سياهرگ است. پنوموني آمبوليك با آبسه هاي ثانويه ريوي ، تربو آمبوليسم و اتساع شرياني از عمومي ترين پي آمد هاي اين اختلال است. دام هاي مبتلا تظاهراتي چون سرفه، تند دمي (tachypnea) ، دش دمي (dyspnea) و صداهاي غيرمعمول ريوي دارند. اتساع رگي در سرخ رگهاي ريوي كه حاوي آمبولي هاي چركي هستند ممكن است پاره شده و سبب خون ريزي درون ريوي شده يا ممكن است آبسه هاي ريوي بداخل حبابچه هاي ريوي باز شده و منجر به خونريزي در راه هاي هوايي گردند. پي آمد اين اختلالات ممكن است با خون دماغي(epistaxis) ، خون استفراغي(hemoptysis)و مرگ تظاهر نمايد.
عوامل:
لخته خوني (thrombus)تجمعي است از عوامل خوني كه به هنگام وجود مانع در برابر جريان خوني سرخ رگها يا سياهرگ ها تشكيل مي شود. در غالب موارد اين لخته تشكيل شده موجب انسداد عروقي در جايگاه انشاء آن مي شود. لخته خوني را مي توان بر اساس موقعيت و نشانگاني كه توليد مي نمايد (مانند انعقاد درون سياهرگي در دامهاي بزرگي كه تحت درمان با كاتاتر گذاري درزامدت بوده اند) تقسيم بندي نمود. تمامي يا بخشي ازاين قطعه انعقادي ممكن است جدا شده و در طول جريان خوني بصورت قطعات آمبوي كه در محل تنگ شدن رگ بدام مي افتند حمل شوند. همچنين تشكيل اين قطعات انعقادي سرگردان ممكن است به هنگام انتقال مواد خارجي (مانند باكتري، هوا ، چربي ، قطعه كاتاتر) در جريان خون محقق گردد. قطعه انعقادي و قطعات انعقادي سرگردان مي توانند چركي(septic) يا غير چركي(nonseptic) باشند . تزريقات ناشيانه وريدي يا كاتاتر گذاري نادرست و قطعات جداشده كاتاتر همگي مي توانند به انعقاد داخل رگي منجر گردند. به هر حال نياز مبرم حياتي براي درمان انعقاد داخل رگي عموماً در مواردي است كه تحت شرايط نهفته برخي از بيماري ها همچون التهاب سيستميك، يا اندوتوكسمي اختلالات انعقادي درون عروقي ايجاد مي شوند. سازوكار بيماري در اشتراك با تمامي روند هاي بيماري است كه شكل گيري انعقاد را تقويت مي نمايند و عبارت است از آسيب وارده به ياخته هاي بافت پوششي دروني رگ توام با تجمع پلاكتي و فعال شدن عوامل انعقادي.
تشخيص بيماري:
معمولاً اطلاعات كلينيكال پاتولوژي مي تواند به تشخيص بيماري كمك نمايد ولي اين تشخيص اختصاصي نيست. افزايش فيبرينوژن ، كم خوني و در موارد وجود آبسه هاي فعال افزايش آنزيم هاي كبدي از يافته هاي آزمايشگاهي است. ارزيابي هاي التراسونوگرافي ممكن است حضور آبسه هاي كبدي را تاييد نمايد. ترمبوآمبولي هاي سرخ رگ ريوي و پنوموني آمبوليك نيز از پي آمد هاي التهاب درون شامه اي قلب راست در گاو بوده ولي اتساع رگي ندرتاً بروز مي نمايد. تب هاي راجعه و بي اشتهايي به جهت حضور باكتري در خون غالباً ديده شده و دام بيماري نوعاً تاريخچه اي از يك عفونت فعال مزمن(مانند آبسه پا، آبسه هاي نگاري) دارد. بيشتر موارد التهاب درون شامه قلبي(endocarditis) در گاو از نوع باكتريايي بوده و عموماً همراه با زمزمه ها(سوفل) قلبي با بيشترين شدت در نقطه روي دريچه سه لختي هستند. اكو كارديوگرافي و كشت خون به ترتيب در تعين ضايعات رويشي قلب راست(right heart vegetative lesions) و تشخيص حضور آمبولي هاي باكتريايي سودمند مي باشند . حضور لخته هاي انعقادي در سياهرگ ميانخالي قدامي گاو سبب تورم وداجي دوطرفي (معمولاً بدون وجود نبض وداجي)؛ ادم در ناحيه سر ،تحت فكي و پيش سينه شده و پرخوني مخاطي چشمگير در محوطه دهاني ايجاد مي نمايد . ادم قابل ملاحظه در نواحي زباني، حلقي يا حنجره اي ممكن است ايجاد شده و منجر بخ اختلال در بلع و دشدمي (تنگي نفس) گردد. ادم تنفس فوقاني ممكن است خطرآفرين شده و نياز به سندگذاري نايي (tracheostomy) باشد.
نشانه هاي باليني:
كاهش ضربانات قلبي
زمزمه هاي(سوفل) قلبي
اتساع سياهرگ هاي محيطي ، اتساع وريد وداج
پرتپشي، نبض سريع سرعت ضربان قلبي بالا
اتساع شكمي
بي اشتهايي ، كاهش اشتها يا قطع اشتها
آسيت ، تجمع مايعات در شكم
كاهش دفع ،نبود مدفوع ، يبوست
اسهال
دندان قروچه،
بزرگ شدگي طحال و كبد(Hepatosplenomegaly)
حضور ملنا يا خون نهفته در مدفوع
تشديدحركات شكمبه اي يا ايست حركات شكمبه ،كاهش سرعت و شدت حركات شكمبه
كبود شدن پوست يا مخاطات
كم آبي بدن
تب
خونريزي در هر بخشي از بدن يا نارسايي انعقادي، خونريزي
افت دماي بدن
رنگ پريدگي پوست و پرده هاي مخاطي ،كم خوني
مرگ ناگهاني
لاغري مفرط، كاهش وزن
افسردگي
درد در قفسه سينه دنده ها و جناغ
قطع شير
صدا هاي تنفس غير معمول در راه هاي فوقاني تنفسي ، انسداد جريان هوايي، خرناس ، تنفس خس خسي
صداهاي غير معمول ريوي يا جنبي ، رال هاي تنفسي، صداهاي ترق ترق(crackles) ، صداي خس خسو(wheezes) و صداهاي مالشي
سرفه
دش دمي(تنگ نفس)، تنفش دشوار، تنفس با دهان باز ، خر خر، تنفس بريده بريده(gasping)
خون دماغ(Epistaxis)
استفراغ خون(Hemoptysis) با سرفه
افزايش سرعت تنفسي ،تند دمي(polypnea،tachypnea،) ، فزون دمي(hyperpnea)
ترشحات چركي از بيني
خشكي پوست و مو
پوشش ژوليده موها ي بدن ، گنگي
ادم پوستي.
صداهاي خش خش زير پوستي، آمفيزم پوستي
درموارد ترومبوز وريد ميانخالي خلفي انسداد سياهرگي توسط لخته هاي سفيد صورت گرفته و نشانه هاي باليني بارزي چون كاهش مزمن وزن، كانديشن ضعيف و تب راجعه را مي توان ديد. اغلب گاو هاي درگير نشانه هاي تنفسي داشته در برخي خون ريزي ريوي ، آسيت و مرگ ناگهاني از تظاهرات بيماري است.ارزيابي هاي هماتولوژيك، راديوگرافي اندوسكوپي مجراي تنفسي معاينات اولتراسونوگرافي از پرده جنب ، كبد و شكم مي تواند بكار رود. مهمترين يافته تشخيص در بررسي التراسونوگرافي اتساع وردي ميانخالي خلفي است . معمولاً اين رگ در برش عرضي تصويربه شكل مثلث بوده ولي در گاو هاي مبتلا به ترمبوز شكل بيضي يا دايره اي به خود مي گيرد
.
Fig. 5. Radiograph of the thorax of a cow with thrombosis of the caudal vena cava. A radiodense area is evident caudodorsally in a diaphragmatic lung lobe. 1 – lung, 2 – pulmonary vessel, 3 – radiodense area, 4 – diaphragm, 5 – caudal vena cava, 6 – caudal border of the heart; Cr, cranial, Cd, caudal. (reprinted from Braun et al., 2002).
Fig. 6. Ultrasonogram of liver and normal caudal vena cava imaged from the 11th intercostal space using a 3.5 MHz linear transducer. The caudal vena cava has a triangular shape on cross section. 1 – abdominal wall, 2 – liver, 3 – caudal vena cava; Ds, dorsal, Vt, ventral
Fig. 7. Ultrasonogram of liver and congested caudal vena cava, imaged from the 11th intercostal space using a 3.5 MHz linear transducer. The caudal vena cava has an oval shape on cross section. 1 – abdominal wall, 2 – liver, 3 – caudal vena cava; Ds, dorsal, Vt, ventr
Fig. 8. Ultrasonogram of liver and congested caudal vena cava containing an echogenic thrombus, imaged from the 11th intercostal space using a 3.5 MHz convex transducer. The caudal vena cava has an oval shape on cross section and contains an echogenic thrombus. 1 – abdominal wall, 2 – liver, 3 – caudal vena cava, 4 – thrombus in the caudal vena cava; Ds, dorsal, Vt, ventral. (reprinted from Braun et al., 2003).
Fig. 9. Ultrasonogram of liver and congested right hepatic vein imaged from the 11th intercostal space using a 3.5 MHz linear transducer. The right hepatic vein is dilated. 1 – abdominal wall, 2 – liver, 3 – right hepatic vein, 4 – portal vein, Ds, dorsal, Vt, ventral.
درمان بيماري:
درمان پنوموني آمبوليك با سبب شناسي التهاب درون شامه اي قلب شامل استفاده از تركيبات پادزيستي طولاني اثر (پچندين هفته) و در برخي موارد تزريقات ميان دوره اي از تركيبات تب بر و ضد التهابي است. پادزيست انتخابي بايستي بر اساس نتايج حساسيت كشت ميكروبي از نمونه هاي خوني ، مايع ناشي از شستو شوي نايي يا هر دو برگزيده شود. پيش آگهي دامهاي درمان شده معمولاً خوب بوده و :ار آيي دامه پس از درمان كاهش مي يابد.
درمان در موارد انعقاد درون سياهرگي معمولاً محدود به مراقبت هاي حمايتي شامل آب درماني سياهرگ هاي قابل دسترسي، استفاده از تركيبات ضد التهابي و ضد ميكروبي عمومي به منظور كنترل عفونتهاي ثانويه. حذف جراحي سياهرگ وداج در اسب با موفيت انجام شده ، مگر اينكه هر دو سياهرگ بطور جدي آسيب ديده باشند، التهاب با اعمال در مانهاي لازم حل شده و تشكيل رگ هاي جانبي معمولاً منجر به جريان خون سياهرگي كافي مي شود. انعقاد درون رگي در سياهرگ هاي ميانخالي قدامي و خلفي عموماً به درمانها پاسخي نمي دهد و پيش آگهي ضعيفي دارد.
